Panteon u Rimu: kamen i beton u službi istorije

Ljudi širom sveta trude se da nam približe istoriju materijala i da ono što gledamo u pojedinim gradovima Evrope, materijalizuju u živu priči kako bi nam bilo jasno da su ljudi i nove ere imali sjajne metode za otkrivanje postojanog materijala.

Hram ima kružnu strukturu i trem čiji krov drži 16 korintskih stubova

Tako sam skoro došla do podatka da su stubovi Panteona u Rimu, urađeni u jednom komadu stene. Dakle, zamislite ljude koji su iz dalekog Egipta, pre 2.000 godina prenosili kamen da bi ga posle obrađivali metodom koja je nekako uspevala da taj kamen ostavi u jednom komadu. Sjajno zar ne?

Ovakve priče su zaista korisne, nama, ljudima 21. veka koji mislimo da smo moćni i sposobni, a da su tamo neki pagani pre nas, bili neuki i čekali budućnost skrštenih ruku. Zamislite ljude koji su prevozili čitave stene, prvo kamilama i slonovima po pustinji, pa onda drvenim brodovima koji su prelazili čitave okeane da bi došli na odredište. Zato je kamen bio i ostao jedan od najpostojanijih materijala koje nam je priroda dala i čije resurse još uvek koristimo i obrađujemo.

Foto: Pantheon Interior

Panteon u Rimu

Panteon je hram sagrađen oko 126. godine naše ere, tokom vladavine cara Hadrijana. Poznat je i kao Hram svih bogova, bogova prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. Panteon (od „Pan Teon“, na grčkom „svi bogovi“) je sagrađen na temeljima hrama koji je prvobitno sagradio Markus Agripa u 1. veku pre naše ere, nakon što je bio oštećen u velikim požarima 80. i 110. godine naše ere. Hram ima kružnu strukturu i trem čiji krov drži 16 korintskih stubova.

Kupola, jedna od navećih na svetu

Rimski Panteon je najpoznatiji po velelepnoj kupoli istovetne visine i prečnika – 43,30 m, izgrađenoj iz jednog jedinog bloka kamena. Osim što je bio prva građevina sa kupolom u antičkom Rimu, Panteon je dugo bio zdanje sa najvećom kupolom na svetu. I dalje je najveća kupola na svetu od nearmiranog betona. Prema podacima sajta Travel 365, na listi najvećih kupola na svetu Panteon zauzima 12. mesto, dok je kupola hale 1 Beogradskog sajma na 7. mestu.

Na vrhu kupole nalazi otvor prečnika od 9 metara i razlozi za njegovo postojanje su višestruki: kupola bi se srušila zbog prevelike težine, omogućavao je „komunikaciju“ sa božanstvima i astronomska osmatranja. Unutrašnjost kupole ispunjena je takozvanom „kasetnom“ dekoracijom u obliku kvadratnih udubljenja, dok se u donjem delu nalaze niše u kojima su nekada bila postavljene statue bogova. Nakoj pojave i prihvatanja hrišćanstva, Panteon je jedno vreme služio kao bogomolja, a onda kao grobnica istaknutih Rimljana.

U njemu je (sa leve strane od ulaza) sahranjen italijanski renesansni majstor slikarstva, Rafael, a kasnije i nekoliko italijanskih kraljeva.

Kamen jeste materijal od kojeg su napravljene najlepše građevine sveta koje i danas zarađuju novoc svojim državama i gradovima i glavna su turistička atrakcija ljudi koji prelaze pola sveta da bi ih videli, nešto o njima naučili i pored njih se fotografisali. Kako je kamen počeo da se koristi i na koji način je upotrebljavan, možete pročitati na sledećem LINKU. 

Mirjana Makarin Plavšić