- Autor projekta: Saša i Malina Čvoro
- Naziv projekta: Zgrada Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta
- Lokacija: Banja Luka, BiH
- Godina projektovanja: 2011 – 2012.
- Godina realizacije: 2012 – 2023.
- Površina: 7.200 m2
- Fotografija: Relja Ivanić
Projekat izgradnje zgrade Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta u Banja Luci, je pred autore kao zadatak postavio definisanje novih vrednosti u specifičnom prostoru Univerzitetskog grada, uspostavljanje reda u njegovoj morfološkoj strukturi, a u skladu sa prostornim kontekstom i potrebama budućeg objekta. Nasleđeni vojni kompleks kojim danas gazduje Univerzitet specifičan je prostor bogat parkovskim strukturama, travnatim površinama i zaštićenim dendro fondom.
U urbanističkom smislu ovo je heterogena grupacija objekata potpuno različite namene, vremena izgradnje, arhitektonskog oblikovanja i materijalizacije. Postojeća zgrada „Tereza“ koja je predmet adaptacije, nadogradnje i dogradnje, a namenjena je novim potrebama fakulteta, smeštena je u centralnom delu Univerzitetskog grada. Zgrada je izgrađena 1889. godine i služila je za vojne potrebe. Pravilnog je oblika sa osnovom koja se razvija podužno u pravcu sever-jug i prostorijama jednostrano orijentisanim na istok i zapad. Građena je u masivnom sistemu, sa zidovima od pune opeke i horizontalnim i vertikalnim serklažima za ukrućenje.
Problem oblikovanja i organizacije dogradnje autori su posmatrali u odnosu na celi objekat i na njegove postojeće nivoe – etaže. Najvažnije je bilo uspostavljanje prostorno- organizacione koordinacije postojećih etaža i nadogradnje, ali i svih vizuelno-oblikovnih elemenata. Za arhitektonsko ostvarenje koje predstavlja intervenciju na postojećem, prethodno izgrađenom objektu trebalo se suočiti sa balastom preduslova i prepreka, zadatih kako fizičkom strukturom zatečenog korpusa tako i širim arhitektonsko – urbanističkim kontekstom lokacije.
U funkcionalnom i oblikovnom smislu, predviđena je inovativna remodelacija postojećeg objekta „Tereza“, sa ciljem da se doprinese novom vizuelnom identitetu Univerzitetskog grada. U projektantskom postupku je jasno stavljeno do znanja da je reč o nadogradnji i dogradnji, nedvosmisleno postavljajući liniju između starog i novog. Postojeća zgrada sa tradicionalnim stilskim elementima, nadovezuje se na savremeno i jednostavno oblikovan dograđeni deo objekta, bez strukturalnih pojedinosti, osim elemenata za zaštitu od sunca koji su ritmično postavljeni i ne razbijaju jedinstvo površina.
Unutrašnji prostor zgrade otkriva se prema korisnicima preko pristupnog platoa celom visinom svog prozračnog centralnog hola, dajući nam uvid u sve ono što se događa unutar objekta. Odnos postojećeg objekta i volumena novoplaniranog dela zgrade fakulteta je uravnotežen.
Prostorni koncept povezivanja i „pomirenja“ razlika baziran je na sintezi ova dva kubusa ostakljenim centralnim holom koji se proteže kroz sve etaže po visini. Osnovni oblikovni element objekta je tako nastala centralna natkrivena ulica, zenitalno osvetljena. Ovde je ostvarena velika gustoća prostornih preklapanja, dinamičan foaje pun galerija, mostova, prodora, vizura i niša. Arhitektura novog objekta redukovana je na ambalažu, a u prvi plan izbija prozračni hol, stakleni kubus koji povezuje novo i staro zdanje. On je ono „više“ što građevinu na određeni način čini posebnom. Predviđeni novi objekat fakulteta je spratnosti P+3 na postojećem delu, te Po+P+3 na dograđenom delu objekta.
Horizontalni gabariti objekta prema centralnoj pešačkoj aleji u Univerzitetskom gradu su definisani prostorno planskom dokumentacijom, a ostali u skladu sa prostornim i funkcionalnim potrebama objekta i realnim mogućnostima na lokaciji. Zbog svojih gabarita, strukture i konstruktivnog sistema postojeći objekat „Tereza“ sa nadogradnjom projektovan je kao administrativna celina fakulteta. Ovde su smešteni dekanat, kabineti za nastavnike i biblioteka sa čitaonicom. Dograđeni deo zgrade prvenstveno je planiran kao nastavni, sa predavaonicama, učionicama i laboratorijama.
Predloženo arhitektonsko rešenje u funkcionalnom smislu logično postavlja centralnu poziciju velikog amfiteatra koji je orijentisan ka holu i definiše bazne komunikacione pravce unutar i između objekata. Radovi na izgradnji objekta su privedeni kraju u toku 2023. godine, a nastava za školsku 2023/24 je započela u novim prostorima.